neu

about

from

talks

pictures

records

 

Interview met Klaus Dinger, woensdag 27 aug 98
van de

Stichting Kontakt Liefhebbers Electronische Muziek (KLEM)

Dinger, dies irae

Om half negen heb ik een gesprek met Klaus Dinger, de apotheose van een half jaar intensief faxverkeer met Düsseldorf. De CD die hij met zijn huidige groep la! NEU? in december uitbracht, heeft als ondertitel "Zeeland", het zal dan ook niemand verbazen dat dit gesprek juist in deze provincie plaatsvind. Klaus Dinger komt hier al bijna 30 jaar op regelmatige basis en hij draagt dit stukje Nederland (zoals zo veel landgenoten) een warm hart toe.

Dinger, deelnemer van de eerste line-up van Kraftwerk, oprichter van NEU!, La Düsseldorf, Neondian, Die Engel des Herrn en de laatste drie jaar zeer aktief als la! NEU?, ken ik als musicus vanaf de eerste LP van La Düsseldorf (zelfde Titel), sindsdien volg ik zijn spoor zowel voor als achteruit. Ik herinner mij de glamour en glitter die hij uitstraalt op de cover van Viva en de agressie van zijn Punk-avant la lettre. De enigmatische, soms excentrieke Dinger oogt als een door het leven getekende hippie en ik ben voorbereid op een razend gesprek. Verrassenderwijze ontpopt hij zich als een vriendelijk ontwikkeld mens met veel levenservaring en kan ik ook begrijpen dat hij onsterfelijk melodieuze muziek heeft gemaakt.

In goed nederlands, maar vaker in duits, in lange monologen sprekend vooral waar het de jarenlange lijdensweg van de heruitgaven van NEU! en La Düsseldorf betreft.

      
Hans van der Veen / KLEM Klaus Dinger

Wat is la! NEU? voor groep en vanwaar die eigenaardige typografie?

 

Allereerst meen ik het recht op die naam te kunnen ontlenen aan mijn vroegere bands.

Formeel is het mij verboden onder de namen NEU! en La Düsseldorf muziek uit te brengen, beide namen zijn geblokkeerd en over beiden zijn processen gaande. Bewust heb ik ook de typografie volledig omgegooid, dit kan niemand mij afnemen. Met la! NEU? ben ik bezig weer een plaats te verwerven als professioneel musicus die zijn werk kan publiceren, nadat mij het werken in Duitsland praktisch onmogelijk gemaakt is. Na Neondian met zijn anti-imperialistische tendenzen heeft de industrie een boycot over mij afgeroepen, vandaar mijn eigen beheer produktie Engel des Herrn in 93.

De samenstelling waarin ik werk is zeer verschillend: Voor la! NEU? Düsseldorf en bij mijn optreden in Japan heb ik met veel mensen samengewerkt, oa Viktoria Wehrmeister van Superbilk, Reihse en Klein uit Kreidler, waarmee het muzikaal direct klikte. Maar een vaste samenstelling zal de groep nooit hebben want deze mensen hebben hun eigen werkzaamheden en moeten voor mij tijd vrijmaken. Rembrandt Lensink zal ook weer spelen op mijn komende platen.

Hoe zit dat met live optredens van la! NEU?, hoe Live is "Zeeland"?

 

Zelfde verhaal , het zal moeilijk zijn zoveel mensen bij elkaar te krijgen. Veel concerten geef ik niet, zonder toernee kan ik niet al die mensen iedere keer op het podium bijeen krijgen.

Op 19 juli jl. , was er het eerste la! NEU? optreden in Düsseldorf. Het eerste optreden van mijn moeder met haar nieuwste 'hit' Zeeland wunderbar. Een gedenkwaardig ogenblik en een leuk concert met Rembrandt, Wicki en Spinello (ex Kowalski).

We speelden daar oa Autoportrait (komt op Year of the Tiger) en Zeit. Kortom een volledig andere samenstelling en muziek dan bij Japan 96. Mijn broer Thomas heeft een video gedraaid tijdens dit optreden, ook zal hij van partij zijn op Goldregen (te verschijnen 1 nov 98-HV) Japan, 2 concerten in Osaka en Tokyo, dat was een verhaal apart, logistiek vooral om met 8 mensen daarheen te reizen maar ook de daar tot stand gekomen improvisatie op Cha Cha 2000 , waarvan de lijnen duidelijk zijn, maar voor de zeven overige leden van de groep niet altijd, vandaar de hoogte en dieptepunten in het nummer. Leuk document wel maar ik ben uiteindelijk het meest geinteresseerd in datgene wat morgen uitgebracht moet worden.

Zeeland "live" is natuurlijk geen optreden geweest maar als zodanig doet de titel recht aan de gehanteerde productiemethode: Geen overgeproduceerde gladde hapklare muziek maar een hoorbare inspanning (letterlijk-HV), de sfeer uit de studio weergeven als onderdeel van de muziek. In korte tijd liefst onder druk een sfeertekening neerzetten dat interesseert me. Terug naar het zelfervaringsproces van NEU! in tegenstelling tot het geconstrueerde van La Düsseldorf ( medeproducent: Conny Plank HV).

Hoe ben je op het label van Ken Matsutani (Captain Trip) terecht gekomen?

 

Ken kocht indertijd het restant van mijn eigen produktie Engel des Herrn om zelf te distribueren. In Japan bestaat veel belangstelling voor mijn muzikale nalatenschap, het is alleen een tegenvaller voor Ken dat de verkoop van oude La D opgeschort is, na de meesterlijke heruitgaven verzorgd door Captain Trip. Dit label laat zien dat er een markt is voor nieuwe en oude CDs van mij , zij gaan de hele wereld over (Klaus kijkt verbaasd op van mijn mening dat het internet daar wellicht een belangrijke rol in speelt -HV).

Onder Kens bezielende leiding heb ik volledige artistieke vrijheid en een zeer overzichtelijk contract.

Zoals ik nu voor Captain Trip kan werken is vergelijkbaar met de situatie ten tijde dat ik een contract met Brain -Metronome afsloot in 72, met dat verschil dat de bazen van Brain geen idee hadden waarmee NEU! uit zou komen. Nu is risicoloos ondernemen het parool, hitpotentie een voorwaarde in de releasepolitiek.

Liever underground bij Ken Matsutani dan bovengronds bij Sony. Trouwens, er zijn zeer onmuzikale ontwikkelingen gaande in de muziek: Puur machinale muziek vind ik onaanvaardbaar, er moet iets tastbaar menselijks aan muziek zitten.

DJs die zich als musicus afficheren met samples van anderen, kopieren van anderen als nieuwe kunstvorm, onbegrijpelijk!

Dit was mede een van de redenen dat de vonk niet oversprong tijdens de opnamen met Michael Rother in 85, hij moest lang zoeken om een gitaar terug te vinden zo vast zat hij toen aan zijn Fairlight.

Jouw carriere bevat hoogtepunten maar ook dieptepunten, kun je daar iets meer over zeggen?

 

De richting waarin de maatschappij zich ontwikkeld staat haaks op mijn levensovertuiging, daarnaast kent mijn muzikale loopbaan moeilijk en gemakkelijke perioden. Failliet gegaan met het dingerland-label in 74, grote successen met NEU! en La Düsseldorf, de bomen groeiden toen tot in de hemel. Terugkijkend op het plotse succes, heb ik het gevoel dat ik er lang en hard voor heb gewerkt. In tegenstelling tot Thomas en Hans Lampe die pas laat, cq aan het einde van mijn pioniersjaren aan mijn trip opgesprongen zijn. Het belangrijkste voor mij zijn steeds produktiemiddelen- en plaatsen geweest in plaats van vakanties of mooie spullen. Het is nog steeds een privilege te kunnen doen wat ik doe.... Daarna is mijn levensvreugde ook door politieke ontwikkelingen afgeremd, Reagan,Thatcher en Khomeini hebben een individualistische samenleving achtergelaten. Ik heb me daar tegen verzet als Neondian met duidelijke standpunten zoals in 'Amerika' en 'Pippi- AA'.

Aansluitend heb ik bijna een jaar volledig in Nederland gewoond.

In je geschriften lijkt het of de hele wereld je tegenwerkt, enige paranoidie klinkt daarin door. In je "global message" (te lezen in Gawls webpaginas-HV) ben je heel open over het gebruik van tripmiddelen. Welke rol spelen deze middelen.

 

Mijn meest relaxte periode heb ik meegemaakt met het vroege Kraftwerk eind jaren 60 begin 70. Zowiezo de periode tussen de komst van de pil en het aantreden van de aids is voor mij en de mensheid een belangrijke geweest. Uit die periode dateert mijn kennismaking met LSD. Het is een rode draad door mijn leven , een bron van levenservaring, en wijselijk gebruikt ongevaarlijk. De door jou vermoede paranoidie is geen kwestie van een slechte trip maar weerspiegelt mijn visie op het leven. Dit jaar overigens heb ik nog niets gebruikt.

Waar ben je momenteel mee bezig?

 

Het jaarlijks overleg over de heruitgave van NEU! heeft dit jaar in april plaatsgevonden op neutraal terrein, namelijk Conny's studio met als participanten Michael, Christa Plank, ik en getuigen. (Voor mij waren dat Thomas, Viktoria en Gawl). Er zijn de laatste jaren steeds grotere kartels gevormd in de platenwereld dat via Hamburg en Londen eventuele contractbesprekingen nu in New York hadden moeten plaats vinden. Daarover moesten we in mei 97 overeenstemming zien te bereiken. Ik was graag met Michael en la! NEU? naar New York gegaan, liefst om gelijktijdig nieuwe dingen op te nemen maar wederom was het overleg vruchteloos. Wij strijden dan om zaken als wie recht doet gelden op lay-outs, het vooral een psychologische oorlog. Heel frustrerend is het echter dat de Germanofon bootlegs van NEU! zo gepromoot zijn door Julian Cope in zijn boek 'Krautrocksampler'. Naar mijn mening is NEU! tijdloos en simpelweg te goed om in het vergeetboek te raken.

Op 1 november moeten 2 cds verschijnen van la! NEU? : Goldregen en Year of the Tiger. "Goldregen" is bijna volledig akoestisch geworden : Veel piano, harmonium , Wicki en ik hebben hier in Zeeland een begin gemaakt,Rembrandt en Thomas en bovenal mijn moeder hebben de opnamen aangevuld in Düsseldorf. Dus bijna een familiealbum.

In Year of the Tiger staat het ritme centraal. De kenmerkende NEU!, La Düsseldorf-beat noem ik sinds 1985 " Apache" genoemd, de betekenis daarvan is dat het leven een voortgaande beweging is. In het duits zou deze beat " lange gerade" heten en het menselijk aspect van deze ritmische structuur staat daarin centraal. ( Klaus heeft nog in oktober nieuw mixen gemaakt van Autoportrait en Notre Dame) Verder ben ik bezig met de jonge band Die with Dignity, meer als adviseur dan als producent, en plotseling dook Eberhard Kranemann weer op (jaren niet gezien) en nemen we onder de naam Bluepoint Underground muziek op die ik produceer. Afmixen van die plaat doen we in september.

Beste Klaus tot zover bedankt voor dit openhartige gesprek. Je hebt daar veel fans een plezier mee gedaan, ik wens je met La!Neu? veel succes!

 

Naschrift:
Klaus Dinger heeft diverse correcties op de oorspronkelijke tekst van het interview aangebracht, zonder de essentie van het verhaal aan te tasten. De essentie wordt gevormd door het volledig onafhankelijke muzikaal talent van Dinger. Hij geeft zelden interviews vooral om de industrie zijn onafhankelijkheid te tonen. De grote labels vinden hem "een moeilijk mens". Sinds "Individuellos" weigerde hij TV optredens. Dit KLEM-interview kwam tot stand zonder tijdsdruk of deadlines.

De onafhankelijkheid van Klaus wordt getoond in de enorme diversiteit van releases van de laatste jaren. Een millionseller is niet het doel, wel de individuele vrijheid om te leven en te werken naar eigen maatstaven en daarin slaagt hij wonderwel.

Verwacht dus geen remixen van oud werk van NEU! Hij heeft spijt van de sample van Hallogallo die Steve Hillage gebruikte voor het nummer Interstate van System 7.

Discografie:
Kraftwerk- idem 1970
NEU! 1972
NEU! 2 1973
NEU! 75 1975
La Düsseldorf - idem 1976
La Düsseldorf - Viva 1978
La Düsseldorf - Individuellos 1981
Neondian- idem 1985
Engel des Herrn - idem 1992
Engel des Herren LIVE! 1995
NEU! 4 1995
NEU! Live '72 in Düsseldorf 1996
la! NEU? Düsseldorf 1996
la! NEU? Zeeland 1997
la! NEU? Rembrandt 1998
la! NEU? Cha Cha 2000 Live in Tokyo 1998
la! NEU? Goldregen 1998
la! NEU? Year of the Tiger 1998

Verwacht:
(la! NEU?) Blue Point Underground Live in NYC febr 99
1-A Düsseldorf :Fettleber febr 99

© 1998 KLEM / Klaus Dinger; this reprint with kind permission.

 

© for all texts and pictures (except where explicitly specified):
Klaus Dinger, Pf 33 01 60, D-40434 Düsseldorf.

Design and layout:
Ralf Gawlista, Pf 25 02 34, D-44740 Bochum.
By the way: Gawl stresses that Klaus Dinger's opinions are not necessarily Gawl's opinions!